Cổ phiếu và trái phiếu là hai kênh đầu tư phổ biến trên thị trường tài chính, mỗi loại đều có những đặc điểm, lợi ích và rủi ro riêng. Trong khi cổ phiếu mang lại tiềm năng sinh lời cao nhưng đi kèm biến động lớn, thì trái phiếu thường ổn định hơn với mức lợi nhuận cố định. Vậy nên đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu? Hãy cùng Chứng khoán Nhất Việt (VFS) tìm hiểu chi tiết và đưa ra lựa chọn phù hợp qua bài viết dưới đây!
1. Điểm giống nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu
Trái phiếu và cổ phiếu có những điểm tương đồng như sau:
- Là hình thức đầu tư chứng khoán: Nhà đầu tư cần bỏ vốn để mua cổ phiếu hoặc trái phiếu và có quyền sở hữu tài sản tương ứng.
- Chuyển nhượng linh hoạt: Nhà đầu tư có thể bán, chuyển nhượng, cầm cố, thế chấp, hoặc thừa kế cổ phiếu và trái phiếu để thu hồi vốn bất kỳ lúc nào.
- Rủi ro tài chính: Cả hai loại hình đầu tư đều tiềm ẩn rủi ro, đặc biệt khi tổ chức phát hành gặp khó khăn tài chính hoặc phá sản.
- Rủi ro thanh khoản: Nhà đầu tư có thể không bán được cổ phiếu hoặc trái phiếu ngay lập tức với mức giá kỳ vọng, do biến động của thị trường hoặc tính thanh khoản thấp.
- Phương tiện huy động vốn: Trái phiếu và cổ phiếu đều là công cụ giúp các công ty hoặc tổ chức phát hành huy động vốn từ thị trường.
- Chênh lệch giá: Nhà đầu tư có cơ hội hưởng lợi từ sự chênh lệch giá khi giá trị cổ phiếu hoặc trái phiếu thay đổi theo thời gian.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Cả tổ chức phát hành và nhà đầu tư đều phải tuân thủ các quy định của thị trường chứng khoán, Bộ Tài chính, và pháp luật hiện hành.
2. Điểm khác nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu
Sự khác nhau cổ phiếu và trái phiếu có những điểm khác biệt cơ bản sau:
2.1. Về khái niệm cổ phiếu và trái phiếu là gì
Trái phiếu: Là một loại chứng khoán thể hiện nghĩa vụ nợ của tổ chức phát hành (có thể là doanh nghiệp hoặc chính phủ) đối với người sở hữu trái phiếu, còn gọi là trái chủ. Trái chủ được nhận một khoản lợi suất cố định, không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của tổ chức phát hành.
Cổ phiếu: Là một loại chứng khoán đại diện cho quyền sở hữu và lợi ích của cổ đông đối với phần vốn cổ phần của doanh nghiệp phát hành. Khác với trái phiếu, cổ đông có thể nhận cổ tức không cố định, tùy thuộc vào kết quả kinh doanh và quyết định phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp.
2.2. Về đặc trưng của cổ phiếu và trái phiếu
Đặc trưng của trái phiếu và cổ phiếu có những điểm khác biệt sau:
| Cổ phiếu | Trái phiếu | |
| Bản chất | Là chứng khoán xác nhận quyền sở hữu một phần vốn điều lệ của doanh nghiệp phát hành | Là chứng khoán nợ, ghi nhận nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp phát hành và quyền sở hữu một phần vốn vay của trái chủ |
| Chủ thể phát hành | Công ty cổ phần | Chính phủ hoặc doanh nghiệp |
| Tư cách chủ sở hữu | Cổ đông là chủ sở hữu của doanh nghiệp | Trái chủ là chủ nợ của doanh nghiệp |
| Quyền của chủ sở hữu | Cổ đông có thể nhận cổ tức không cố định, tùy thuộc vào lợi nhuận doanh nghiệp. Họ cũng có quyền biểu quyết và tham gia quản lý doanh nghiệp | Trái chủ nhận lãi suất cố định theo định kỳ, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh |
| Thời gian đáo hạn | Không có thời hạn đáo hạn | Có thời hạn nhất định, được ghi rõ trên trái phiếu |
| Kết quả của việc phát hành | Tăng vốn điều lệ, đồng thời thay đổi cơ cấu cổ phần của cổ đông hiện hữu | Tăng vốn vay và nghĩa vụ trả nợ của doanh nghiệp mà không ảnh hưởng đến cơ cấu cổ phần hiện hữu |
| Lợi nhuận | Lợi nhuận cao hơn nhưng rủi ro cao. Giá trị cổ tức phụ thuộc vào kết quả kinh doanh. Nếu doanh nghiệp có lãi, cổ đông nhận cổ tức; ngược lại, không có lợi tức | Lợi nhuận thấp hơn nhưng rủi ro thấp, vì nghĩa vụ trả nợ (gốc và lãi) được ưu tiên thanh toán trước. Trong trường hợp giải thể, trái chủ được ưu tiên nhận thanh toán |
| Vấn đề trách nhiệm và thứ tự ưu tiên thanh toán khi doanh nghiệp giải thể | Cổ đông chịu trách nhiệm với các khoản nợ theo tỷ lệ vốn góp. Khi giải thể, sau khi trả hết nợ, cổ đông mới được thanh toán vốn góp | Trái chủ không chịu trách nhiệm với các khoản nợ của doanh nghiệp. Khi giải thể, trái chủ được ưu tiên thanh toán trước các cổ đông |
2.3. Về ưu nhược điểm của cổ phiếu và trái phiếu
Cổ phiếu và trái phiếu có những ưu – nhược điểm như sau:
| Loại đầu tư | Ưu điểm | Nhược điểm |
| Trái phiếu |
|
|
| Cổ phiếu |
|
|
3. Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu?
Việc lựa chọn đầu tư vào cổ phiếu hay trái phiếu phụ thuộc vào mục tiêu tài chính, mức độ chấp nhận rủi ro, và chiến lược đầu tư của từng cá nhân. Dưới đây là những điểm cần cân nhắc để giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp:
Đầu tư vào cổ phiếu:
Phù hợp nếu nhà đầu tư:
-
- Chấp nhận rủi ro cao để có cơ hội sinh lời lớn.
- Muốn tham gia vào các quyết định của doanh nghiệp và hưởng lợi từ sự tăng trưởng.
- Có khả năng đầu tư dài hạn và chịu được biến động thị trường.
Không phù hợp nếu: Nhà đầu tư không muốn đối mặt với sự bất ổn về giá và cổ tức.
Đầu tư vào trái phiếu:
Phù hợp nếu nhà đầu tư:
-
- Ưu tiên sự an toàn và thu nhập ổn định.
- Muốn bảo toàn vốn và giảm thiểu rủi ro.
- Đầu tư với mục tiêu cụ thể trong ngắn hoặc trung hạn.
Không phù hợp nếu: Nhà đầu tư kỳ vọng lợi nhuận cao hoặc muốn tham gia vào quản lý doanh nghiệp.
Như vậy, lời khuyên của chuyên gia Trịnh Xuân Tiệp, Trưởng phòng Môi giới VFS về việc nên đầu tư trái phiếu hay cổ phiếu nhà đầu tư có thể tham khảo:
| Nếu muốn tăng trưởng mạnh và chấp nhận rủi ro: Đầu tư cổ phiếu.
Nếu ưu tiên an toàn và thu nhập ổn định: Đầu tư trái phiếu. Kết hợp cả hai là cách tiếp cận hiệu quả để tối ưu hóa danh mục đầu tư. |
Việc lựa chọn giữa cổ phiếu và trái phiếu phụ thuộc vào mục tiêu tài chính, mức độ chấp nhận rủi ro và chiến lược đầu tư của từng cá nhân. Nếu muốn lợi nhuận cao và sẵn sàng chấp nhận rủi ro, cổ phiếu có thể là lựa chọn phù hợp. Ngược lại, nếu ưu tiên sự an toàn và thu nhập ổn định, trái phiếu sẽ là kênh đầu tư đáng cân nhắc.
Để xây dựng chiến lược đầu tư thông minh và tối ưu hóa lợi nhuận, chương trình VFS Expert của VFS sẽ đồng hành cùng bạn, cung cấp phân tích chuyên sâu và giải pháp đầu tư phù hợp với từng nhu cầu. Hãy liên hệ ngay với VFS qua Hotline (+84 28) 6255 6586 (Chi nhánh TP.HCM) hoặc (+84 24) 3928 8222 (Chi nhánh Hà Nội) để nhận tư vấn chi tiết!
|
