Quỹ trái phiếu là gì? Lợi ích và rủi ro khi đầu tư quỹ trái phiếu

Xu hướng đầu tư an toàn và ổn định đang trở thành lựa chọn hàng đầu cho nhiều nhà đầu tư trong bối cảnh thị trường biến động. Quỹ trái phiếu không chỉ mang lại sự an tâm cho các nhà đầu tư nhờ tính ổn định mà còn là kênh tích lũy tài chính dài hạn đầy tiềm năng. Hãy cùng nghiên cứu những lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào quỹ trái phiếu để quản lý tài chính hiệu quả nhất!

1. Quỹ trái phiếu là gì?

Để hiểu rõ về quỹ trái phiếu, trước tiên chúng ta cần nắm vững khái niệm cơ bản của loại hình đầu tư này, cũng như vai trò của trái phiếu – một trong những công cụ tài chính chủ chốt của hoạt động quỹ đầu tư.

1.1. Khái niệm quỹ trái phiếu

Quỹ trái phiếu hay quỹ đầu tư trái phiếu là quỹ mở được đầu tư chủ yếu (từ 80% giá trị tài sản ròng trở lên) tập trung vào các loại trái phiếu như trái phiếu Chính phủ, trái phiếu Chính quyền địa phương, trái phiếu Doanh nghiệp và các loại giấy tờ có giá khác.

Khi mua chứng chỉ quỹ trái phiếu, nhà đầu tư thực chất đang góp vốn vào công ty quản lý quỹ – nơi có các chuyên gia sẽ thay mặt nhà đầu tư mang số vốn này đi đầu tư sinh lời. Việc này giúp nhà đầu tư có thể tham gia vào thị trường trái phiếu mà không cần phải tự mình quản lý danh mục đầu tư giúp tiết kiệm thời gian và giảm rủi ro.

Xem thêm: Giải mã thị trường trái phiếu: Cách hoạt động và cơ hội đầu tư

Trái phiếu là một loại chứng khoán xác nhận nghĩa vụ nợ của đơn vị phát hành với nhà đầu tư. Nhà đầu tư mua trái phiếu, đồng nghĩa với việc cho đơn vị phát hành vay một khoản tiền trong một thời gian nhất định. Đơn vị phát hành có trách nhiệm trả lợi tức định kỳ cho người sở hữu trái phiếu trong suốt thời gian trái phiếu có hiệu lực và hoàn trả số tiền vay ban đầu khi trái phiếu đáo hạn.

Mục đích phát hành trái phiếu 

Số tiền huy động từ việc phát hành trái phiếu là nguồn vốn để tổ chức phát hành tài trợ các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng (trái phiếu Chính phủ), tài trợ cho các dự án xây dựng nhà máy hay bổ sung vốn lưu động nhằm mở rộng sản xuất kinh doanh (trái phiếu Doanh nghiệp).

1.2. Đặc điểm quỹ trái phiếu

Tìm hiểu đặc điểm của quỹ trái phiếu giúp nhà đầu tư hiểu rõ cơ chế hoạt động và lợi ích khi tham gia loại hình đầu tư này:

• Quản lý chuyên nghiệp: Quỹ trái phiếu được quản lý bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp, đảm bảo hoạt động đầu tư được thực hiện bài bản và hiệu quả.
• Công khai minh bạch: Quỹ mở trái phiếu là quỹ đại chúng nên mọi thông tin về quỹ được công khai định kỳ như đơn vị quản lý, danh mục đầu tư, ngân hàng giám sát, số lượng người tham gia, tỷ suất lợi nhuận…
• Thời gian hoạt động linh hoạt: Không giới hạn thời gian hoạt động, quỹ hoạt động dựa trên tình hình kinh doanh và khả năng huy động vốn.
• Đầu tư an toàn: Ít nhất 80% giá trị tài sản ròng của quỹ được đầu tư vào các tài sản có thu nhập cố định và rủi ro thấp như trái phiếu hoặc tiền gửi ngân hàng…
• Phát hành không giới hạn: Số lượng chứng chỉ quỹ phát hành tùy thuộc vào số lượng nhà đầu tư tham gia.
• Thanh khoản cao: Nhà đầu tư có thể bán lại chứng chỉ quỹ trái phiếu cho công ty quản lý quỹ theo giá trị thị trường tại thời điểm giao dịch. Điều này cho thấy sự linh hoạt và đảm bảo tính thanh khoản cho trái phiếu.

2. Lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào quỹ trái phiếu

Khi cân nhắc đầu tư vào quỹ trái phiếu, nhà đầu tư cần hiểu rõ cả lợi ích và rủi ro của loại hình này để đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu tài chính cá nhân.

Tại sao nên đầu tư vào quỹ trái phiếu? Đầu tư vào quỹ trái phiếu có nhiều ưu điểm hơn các loại chứng khoán khác:

• Lợi nhuận ổn định: Lợi tức trái phiếu được trả định kỳ tương tự như gửi tiết kiệm ngân hàng nhưng lợi nhuận lớn hơn do mức lãi suất trái phiếu thường cao hơn.
• Thanh khoản cao: Nhà đầu tư có thể bán chứng chỉ quỹ trái phiếu bất cứ khi nào. Công ty Quản lý Quỹ có trách nhiệm mua lại các chứng chỉ quỹ khi nhà đầu tư có nhu cầu rút vốn.
• An toàn: Quỹ mở trái phiếu chủ yếu đầu tư vào chứng khoán nợ, theo đó mức độ rủi ro thấp hơn cổ phiếu là chứng khoán vốn. Mức độ dao động giá trái phiếu cũng thường thấp hơn mức độ dao động giá cổ phiếu
• Danh mục đầu tư đa dạng: Quỹ trái phiếu thường đầu tư vào nhiều loại trái phiếu từ các tổ chức phát hành khác nhau, nhằm giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.
• Dễ đầu tư: Dù không có nhiều thời gian, kiến thức chuyên sâu về tài chính hoặc vốn đầu tư lớn, nhà đầu tư vẫn có thể tham gia nhờ sự quản lý chuyên nghiệp từ công ty quản lý quỹ.

Bên cạnh những lợi ích, quỹ trái phiếu cũng tiềm ẩn một số rủi ro mà nhà đầu tư cần lưu ý:

• Rủi ro biến động giá: Danh mục đầu tư của quỹ gồm nhiều loại chứng khoán khác nhau, nên giá trị quỹ có thể bị ảnh hưởng bởi biến động chung của thị trường. Điều này tác động trực tiếp đến lợi nhuận mà quỹ mang lại.
• Rủi ro đạo đức và xung đột lợi ích: Nhà đầu tư khó tránh khỏi những rủi ro khi phụ thuộc vào quyết định đầu tư của công ty quản lý quỹ như sự thiếu minh bạch, xung đột lợi ích, vấn đề đạo đức trong kinh doanh hoặc các quyết định đầu tư của công ty không tối ưu…
• Rủi ro thanh khoản: Trong trường hợp công ty quản lý quỹ gặp khó khăn về tài chính, họ có thể không đủ khả năng thanh toán đúng hạn các khoản lợi tức hay mua lại chứng chỉ quỹ cho nhà đầu tư.
• Rủi ro thị trường: Những thay đổi về điều kiện kinh tế, chính sách pháp luật hoặc biến động trên thị trường tài chính đều có thể ảnh hưởng đến hoạt động và hiệu quả đầu tư của quỹ.

3. Ai nên đầu tư vào quỹ trái phiếu?

Quỹ mở trái phiếu là một kênh đầu tư an toàn với mức độ rủi ro thấp và sự hỗ trợ từ các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp. Vì vậy, loại hình này đặc biệt phù hợp với các nhóm nhà đầu tư sau:

• Nhà đầu tư có dòng tiền nhàn rỗi: Những cá nhân hoặc tổ chức muốn tận dụng nguồn vốn một cách hiệu quả để tiền không bị “đóng băng” hoặc mất giá trị do lạm phát.
• Nhà đầu tư muốn đa dạng hóa danh mục: Quỹ trái phiếu giúp nhà đầu tư mở rộng danh mục tài chính để giảm thiểu rủi ro thay vì chỉ tập trung vào một loại tài sản như cổ phiếu hay bất động sản.
• Nhà đầu tư có khẩu vị rủi ro thấp: Các cá nhân ưu tiên sự ổn định, không thích rủi ro và muốn tìm cơ hội đầu tư dài hạn để thu khoản lợi nhuận đều đặn có thể sẽ phù hợp với quỹ trái phiếu.
• Nhà đầu tư có tính kỷ luật và kiên nhẫn: Quỹ trái phiếu có thể được coi là một kênh đầu tư dài hạn, do đó phù hợp với những người có mục tiêu đầu tư rõ ràng, biết kiểm soát cảm xúc và không bị chi phối bởi những tín hiệu mua bán trên thị trường biến động.
• Nhà đầu tư bận rộn: Những người không có thời gian theo dõi sát sao tình hình thị trường mỗi ngày nhưng vẫn có thể tham gia chứng khoán nhờ sự quản lý đầu tư chuyên nghiệp từ phía công ty quản lý quỹ.

4. Lời khuyên khi đầu tư vào quỹ trái phiếu

Trước khi bắt đầu đầu tư vào quỹ trái phiếu nhà đầu tư cần: 

• Xác định mục tiêu đầu tư cá nhân như lợi nhuận kỳ vọng, thời gian đầu tư và mức độ rủi ro có thể chấp nhận được.
• Nghiên cứu kỹ về quỹ trái phiếu bao gồm mục tiêu hoạt động, chiến lược đầu tư và mức độ rủi ro.
• Tìm các biện pháp giảm thiểu rủi ro như đa dạng hóa danh mục đầu tư và lựa chọn quỹ có danh tiếng.

Dưới đây là những thông tin quan trọng nhà đầu tư cần tìm hiểu để lựa chọn quỹ trái phiếu an toàn:

• Kết quả hoạt động kinh doanh: Đánh giá lợi nhuận trung bình hàng năm của quỹ và mức độ biến động giá chứng chỉ quỹ. Những thông tin này giúp nhà đầu tư hình dung tiềm năng tăng trưởng tỷ suất lợi nhuận của quỹ.
• Danh mục đầu tư: Nhà đầu tư cần xem xét loại trái phiếu và tỷ lệ phân bổ mà quỹ đang đầu tư. Điều này giúp nhà đầu tư xác định chiến lược của quỹ có phù hợp với mục tiêu và khẩu vị rủi ro hay không, đồng thời dự báo rủi ro tiềm ẩn từ danh mục đầu tư để có kế hoạch phòng ngừa.
• Chất lượng trái phiếu: Đánh giá các loại trái phiếu mà quỹ đầu tư thông qua xếp hạng tín nhiệm của các tổ chức uy tín hoặc dựa vào danh tiếng của đơn vị phát hành.
• Chi phí: Tìm hiểu và cân nhắc về những khoản phí phải trả khi tham gia quỹ trái phiếu như phí quản lý, phí phát hành, phí giao dịch, phí chuyển nhượng… vì những chi phí này có thể làm giảm lợi nhuận của nhà đầu tư.
• Tính thanh khoản: Kiểm tra các điều khoản liên quan đến giao dịch như mua bán, thời gian rút vốn, điều kiện rút vốn, có được chuyển nhượng cho người khác không, có được chuyển đổi thành loại tài sản khác không…
• Yếu tố rủi ro: Đánh giá rủi ro có thể xảy ra như rủi ro phát sinh từ chính hoạt động và danh mục đầu tư của quỹ, biến động thị trường, suy thoái kinh tế…

5. Tình hình quỹ trái phiếu tại Việt Nam

Quỹ trái phiếu tại Việt Nam đang ghi nhận sự phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh kinh tế có nhiều biến động.

Dòng tiền đổ mạnh vào quỹ trái phiếu trong năm 2024 và cho thấy những tín hiệu tích cực thu hút các nhà đầu tư:

• Trong tháng 9/2024, dòng vốn vào các quỹ trái phiếu tại Việt Nam đạt mức cao nhất kể từ đầu năm, lên đến 2,1 nghìn tỷ đồng – tăng 18,3% so với tháng 8 và đánh dấu tháng thứ 10 liên tiếp tăng trưởng tích cực.
• Trong vòng 1 năm qua, các quỹ trái phiếu hút ròng gần 11 nghìn tỷ đồng, cho thấy sự tin tưởng ngày càng cao của nhà đầu tư đối với kênh đầu tư này.

Lý do dòng tiền đổ mạnh vào quỹ trái phiếu:

• Trong bối cảnh suy thoái kinh tế và thị trường biến động liên tục, trái phiếu được xem là kênh đầu tư an toàn và ổn định.
• Hiệu suất vượt trội so với gửi tiết kiệm tại ngân hàng – Trong 9 tháng đầu năm 2024, 20/23 quỹ trái phiếu có mức sinh lợi cao hơn 3,5% mức lãi suất tiết kiệm.

Dự báo xu hướng dòng tiền trên thị trường chứng khoán trong tương lai gần:

• Theo chuyên gia, thông thường sau mỗi chu kỳ hồi phục của nền kinh tế, tiền sẽ đổ vào trái phiếu trước khi vào cổ phiếu.
• Dòng vốn lớn sẽ quay lại thị trường cổ phiếu vào năm 2025, khi nền kinh tế và bất động sản phục hồi, kéo theo giá cổ phiếu hấp dẫn, thu hút dòng tiền chuyển từ kênh an toàn sang cổ phiếu.

Sau mỗi chu kỳ hồi phục của nền kinh tế, tiền sẽ đổ vào trái phiếu trước khi vào cổ phiếu

Các quỹ trái phiếu nổi bật trên thị trường

Hiện nay, thị trường trái phiếu tại Việt Nam đang phát triển mạnh mẽ với sự tham gia của nhiều quỹ trái phiếu. Những quỹ này thường thu hút sự quan tâm của nhà đầu tư nhờ chiến lược đầu tư an toàn, lợi suất ổn định và khả năng đa dạng hóa rủi ro.

Dưới đây là tổng quan về một số quỹ đầu tư trái phiếu tiêu biểu trong năm 2024 (các số liệu tổng hợp kết quả của 9 tháng đầu năm 2024):

• Quỹ Trái Phiếu Techcom (TCBF) nổi bật khi chiếm tới 62% tổng giá trị vào ròng đổ vào quỹ trái phiếu (khoảng 7.000 tỷ đồng). Hiệu suất từ đầu năm của quỹ đạt 11,5%, vượt xa hầu hết các quỹ khác trên thị trường. Danh mục của TCBF chủ yếu là Trái phiếu doanh nghiệp Masan, Vingroup, Novaland… (51,3%), Tiền gửi & Chứng chỉ tiền gửi (42,4%).
• Quỹ Trái phiếu Lighthouse (LHBF) với hiệu suất đạt 8,9%.
• Quỹ Trái phiếu MBBOND hiệu suất 6,2%.
• Quỹ Trái phiếu Linh hoạt Mirae Asset VN (MAFF) hiệu suất 5,7%.
• Quỹ Trái phiếu Bảo Việt (BVBF) hiệu suất 5,5%.
• Quỹ Trái phiếu VND (VNDBF) hiệu suất 5,5%.
• Quỹ Trái phiếu Việt Nam (DCBF) vào ròng 1.397 tỷ đồng với hiệu suất 5,0%.
• Quỹ Trái phiếu Bảo Thịnh Vinawealth (VFF) vào ròng 1.244 tỷ đồng với hiệu suất 4,9%.
• Quỹ Trái phiếu An Bình (ABBF) vào ròng 1.295 tỷ đồng với hiệu suất 4,2%.
• Quỹ Trái phiếu Mở rộng Chubb (CBPF) hiệu suất 4,2%.
• Quỹ Trái phiếu DCIP (DCIP) vào ròng 927 tỷ đồng hiệu suất 3,9%.

Quỹ trái phiếu được coi là kênh đầu tư an toàn và ổn định cho cả người mới bước chân vào đầu tư lẫn nhà đầu tư dày dạn kinh nghiệm. Để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro, việc lựa chọn quỹ trái phiếu phù hợp và theo dõi diễn biến thị trường thường xuyên là yếu tố quan trọng mà nhà đầu tư không nên bỏ qua.

Nếu nhà đầu tư đang cần sự hỗ trợ trong việc xây dựng chiến lược đầu tư thông minh, Công ty Chứng khoán Nhất Việt (VFS) sẽ là đối tác đáng tin cậy. Được thành lập từ năm 2008, VFS hiện là một trong những công ty chứng khoán có tốc độ tăng trưởng doanh thu nhanh nhất tại Việt Nam và liên tục nhận được các giải thưởng quốc tế uy tín.

VFS cung cấp cho quý khách hàng dịch vụ “may đo tài chính” – một giải pháp tài chính vừa vặn và phù hợp với mục tiêu của mỗi cá nhân. Hãy liên hệ tới Hotline (+84 28) 6255 6586 (Chi nhánh TP.HCM) hoặc (+84 24) 3928 8222 (Chi nhánh Hà Nội) để được VFS tư vấn và đồng hành trên hành trình đầu tư hiệu quả!