So sánh trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi CHI TIẾT nhất

calendar17/03/2025
Kiến thức đầu tư

Cổ phiếu ưu đãi kết hợp đặc điểm của trái phiếu và cổ phiếu thường, mang lại cổ tức ổn định nhưng hạn chế quyền biểu quyết. Trong khi đó, trái phiếu đảm bảo lãi suất cố định, ít rủi ro hơn. Vậy giữa trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi, đâu là lựa chọn phù hợp? Hãy cùng Chứng khoán Nhất Việt (VFS) so sánh trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi để hiểu rõ hơn về sự khác biệt giữa hai hình thức đầu tư này.

1. Điểm giống giữa trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi

So sánh trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi có những điểm giống nhau như sau:

  • Chứng khoán xác nhận quyền lợi: Cả trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi đều là các loại chứng khoán thể hiện quyền lợi và lợi ích của người sở hữu đối với tổ chức phát hành.
  • Nhận được thu nhập định kỳ: Người sở hữu cả hai loại chứng khoán này đều có quyền nhận thu nhập, như tiền lãi (đối với trái phiếu) hoặc cổ tức cố định (đối với cổ phiếu ưu đãi).
  • Phương tiện đầu tư: Trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi đều được xem là công cụ đầu tư, mang lại cơ hội sinh lời cho các nhà đầu tư thông qua việc nắm giữ và giao dịch.
Trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi đều mang đến thu nhập định kỳ cho nhà đầu tư
Trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi đều mang đến thu nhập định kỳ cho nhà đầu tư

2. Điểm khác biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi

So sánh điểm khác biệt giữa trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi có những tiêu chí sau đây:

Tiêu chí Trái phiếu Cổ phiếu ưu đãi
Bản chất Là một khoản vay mà nhà đầu tư cho tổ chức phát hành (doanh nghiệp, chính phủ) vay tiền. Là một loại cổ phiếu, thể hiện quyền sở hữu một phần vốn của công ty phát hành.
Quyền sở hữu Người sở hữu trái phiếu là chủ nợ của tổ chức phát hành. Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi là cổ đông của công ty, nhưng quyền hạn bị hạn chế so với cổ phiếu thường.
Lợi tức Nhận lãi suất cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của tổ chức phát hành. Nhận cổ tức cố định hoặc ưu đãi, thường cao hơn cổ phiếu thường, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh.
Quyền biểu quyết Không có quyền biểu quyết hay tham gia vào quản lý tổ chức phát hành. Phần lớn cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết, trừ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết.
Ưu tiên thanh toán Được ưu tiên thanh toán trước khi tổ chức phát hành phá sản hoặc giải thể. Được ưu tiên thanh toán sau trái phiếu nhưng trước cổ phiếu thường khi tổ chức phát hành phá sản.
Rủi ro Rủi ro thấp hơn do có ưu tiên thanh toán và lợi tức cố định. Rủi ro cao hơn trái phiếu, nhưng thấp hơn cổ phiếu thường.
Khả năng chuyển đổi Thường không thể chuyển đổi thành cổ phiếu (trừ trái phiếu chuyển đổi) Một số loại cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thường theo điều kiện nhất định.
Thời hạn Có thời hạn cụ thể (ngắn hạn hoặc dài hạn) và được hoàn trả gốc khi đáo hạn. Không có thời hạn, tồn tại song song với công ty phát hành.
Mục đích phát hành Chủ yếu để huy động vốn vay phục vụ các dự án hoặc chi phí hoạt động. Huy động vốn chủ sở hữu mà không cần phải chia sẻ quyền lực hoặc làm loãng quyền sở hữu của cổ đông
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết có quyền biểu quyết, trong khi trái phiếu không có quyền này
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết có quyền biểu quyết, trong khi trái phiếu không có quyền này

3. Ưu – nhược điểm trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi

Trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi có những khác biệt về ưu – nhược điểm cụ thể như sau:

Trái phiếu Cổ phiếu ưu đãi
Ưu điểm
  • Thu nhập cố định: Trái phiếu cung cấp lợi tức cố định, không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty.
  • Ưu tiên hoàn vốn: Trong trường hợp công ty phá sản, người sở hữu trái phiếu được ưu tiên hoàn vốn trước cổ đông, kể cả cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi.
  • Rủi ro thấp hơn: Trái phiếu thường có mức độ rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu, phù hợp với nhà đầu tư tìm kiếm sự an toàn.
  • Ưu tiên cổ tức: Cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi được nhận cổ tức trước cổ đông phổ thông, thường với mức ổn định.
  • Tính linh hoạt: Một số cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông, mang lại tiềm năng tăng trưởng giá trị.
  • Quyền lợi đặc biệt: Một số loại cổ phiếu ưu đãi có quyền biểu quyết hoặc quyền hoàn vốn ưu tiên trong trường hợp công ty phá sản.
  • Quyền lợi riêng: Mỗi cổ phiếu ưu đãi sẽ có 1 ưu tiên/ quyền lợi nhất định. Ví dụ: ưu đãi cổ tức thì chỉ được nhận cổ tức, không có quyền biểu quyết.
Nhược điểm
  • Lợi nhuận giới hạn: Trái phiếu không mang lại cơ hội tăng giá trị đầu tư như cổ phiếu khi công ty tăng trưởng mạnh.
  • Rủi ro lạm phát: Lãi suất trái phiếu cố định có thể bị mất giá trị thực trong môi trường lạm phát cao.
  • Không có quyền sở hữu: Người nắm giữ trái phiếu không có quyền biểu quyết hay tham gia quản lý công ty.
  • Không có quyền biểu quyết: Hầu hết cổ phiếu ưu đãi không cho phép cổ đông tham gia quản lý công ty (trừ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết)
  • Rủi ro biến động: Giá trị cổ phiếu ưu đãi có thể dao động theo tình hình thị trường, gây rủi ro cho nhà đầu tư.
  • Không ổn định bằng trái phiếu: Dù cổ tức ổn định hơn cổ phiếu thường, nhưng vẫn có thể bị ảnh hưởng nếu công ty gặp khó khăn tài chính.
Trái phiếu có mức độ rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu ưu đãi
Trái phiếu có mức độ rủi ro thấp hơn so với cổ phiếu ưu đãi

4. Nên đầu tư trái phiếu hay cổ phiếu ưu đãi (cổ phiếu ưu đãi cổ tức)?

Khi lựa chọn giữa trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi, nhà đầu tư cần cân nhắc các yếu tố như mức độ rủi ro, kỳ vọng lợi nhuận và thời gian đầu tư. Dưới đây là những trường hợp phù hợp với từng loại hình đầu tư:

Nên đầu tư trái phiếu khi:

  • Ưu tiên bảo toàn vốn: Nếu muốn đảm bảo khoản đầu tư của mình không bị tổn thất lớn và có dòng thu nhập ổn định từ lãi suất.
  • Mong muốn thu nhập cố định: Nhà đầu tư cần một khoản thu nhập định kỳ để đáp ứng nhu cầu tài chính như chi tiêu hàng ngày, tiền học phí, hoặc kế hoạch nghỉ hưu.
  • Khẩu vị rủi ro thấp: Trái phiếu phù hợp với những người không muốn chịu rủi ro từ biến động thị trường hoặc sự bất ổn của doanh nghiệp.
  • Đầu tư ngắn hạn hoặc trung hạn: Nếu nhà đầu tư cần vốn trong tương lai gần hoặc muốn giữ tiền trong một thời gian ngắn trước khi đầu tư vào kênh khác.
  • Chọn được doanh nghiệp uy tín: Khi nhà đầu tư tìm được tổ chức phát hành có uy tín và khả năng tài chính vững mạnh, trái phiếu trở thành lựa chọn an toàn hơn.

Nên đầu tư cổ phiếu ưu đãi khi:

  • Ưu tiên lợi tức cao hơn trái phiếu: Cổ phiếu ưu đãi thường có mức cổ tức cao hơn so với lãi suất trái phiếu và ổn định hơn so với cổ phiếu thường.
  • Muốn ưu tiên nhận cổ tức: Nhà đầu tư được quyền nhận cổ tức trước cổ đông sở hữu cổ phiếu thường, điều này giúp giảm rủi ro so với đầu tư cổ phiếu thường.
  • Khẩu vị rủi ro trung bình: Nếu muốn một kênh đầu tư an toàn hơn cổ phiếu thường nhưng có khả năng sinh lời cao hơn trái phiếu.
  • Đầu tư dài hạn: Cổ phiếu ưu đãi thường phù hợp với nhà đầu tư sẵn sàng chờ đợi lâu hơn để hưởng lợi từ cổ tức và sự tăng trưởng giá trị tài sản.
  • Kỳ vọng giá trị tài sản tăng thêm: Một số loại cổ phiếu ưu đãi có thể được chuyển đổi thành cổ phiếu thường, cho phép nhà đầu tư hưởng lợi từ sự tăng giá cổ phiếu.

Tóm lại, trái phiếu phù hợp với những nhà đầu tư tìm kiếm thu nhập ổn định, ít rủi ro hơn. Trong khi đó, cổ phiếu ưu đãi thích hợp với những người muốn hưởng lợi từ cổ tức cao nhưng vẫn giữ một mức độ an toàn nhất định. Việc lựa chọn giữa hai loại này phụ thuộc vào mục tiêu và khẩu vị rủi ro của từng nhà đầu tư.

Nhà đầu tư nên cân nhắc nhiều yếu tố trước khi chọn đầu tư trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi
Nhà đầu tư nên cân nhắc nhiều yếu tố trước khi chọn đầu tư trái phiếu hoặc cổ phiếu ưu đãi

Trên đây là tổng hợp những so sánh trái phiếu và cổ phiếu ưu đãi chi tiết nhất do VFS thực hiện. Có thể thấy, việc lựa chọn một trong hai hình thức đầu tư này còn phụ thuộc vào mục tiêu tài chính, khẩu vị rủi ro và mong muốn lợi nhuận của từng nhà đầu tư.

Dù ưu tiên sự ổn định của trái phiếu hay tìm kiếm lợi nhuận cao từ cổ phiếu ưu đãi, VFS sẽ đồng hành để giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định tối ưu. Liên hệ VFS qua Hotline (+84 28) 6255 6586 (Chi nhánh TP.HCM) hoặc (+84 24) 3928 8222 (Chi nhánh Hà Nội) để được tư vấn chiến lược đầu tư phù hợp với mục tiêu và khẩu vị rủi ro của từng nhà đầu tư.

Thay vì tự mò mẫm như đi lạc trong sa mạc mà không có la bàn, giờ đây nhà đầu tư có thể đồng hành cùng các Chuyên gia VFS tại chương trình VFS Expert, để gia tăng kiến thức đầu tư tài chính cùng nhiều ưu đãi hấp dẫn:

  • Đặc quyền chọn chuyên gia tư vấn 1:1 và bắt nhịp thị trường trong phiên giao dịch
  • Nhận các khuyến cáo/ khuyến nghị chuyên sâu về thị trường, gồm: Thông tin nhận định thị trường; Thông tin phân tích cơ bản cổ phiếu; Thông tin phân tích kỹ thuật cổ phiếu; Danh mục khuyến nghị; Cảnh báo thị trường qua ứng dụng hệ thống VFS Mobile
  • Giới hạn tối đa 20 khách hàng/chuyên gia đảm bảo chất lượng trong suốt quá trình
  • Đặc biệt, phí giao dịch chỉ từ 0,2% cùng với danh mục Margin đa dạng

Đầu tư dễ dàng hơn bao giờ hết với sự đồng hành của những chuyên gia hàng đầu!

Chi tiết về chính sách chương trình VFS Expert xem tại: https://vfsinvest.vfs.com.vn/home/VFSExpert